TP.HCM lên kế hoạch chuyển đổi 400.000 xe máy công nghệ sang xe điện

Giảm phát thải, cải thiện môi trường đô thị

Thành phố Hồ Chí Minh – trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước – đang chuẩn bị một kế hoạch đầy tham vọng: chuyển đổi toàn bộ 400.000 xe máy phục vụ dịch vụ giao hàng và xe ôm công nghệ sang xe điện. Động thái này không chỉ nhắm đến mục tiêu giảm lượng khí nhà kính và ô nhiễm không khí trong khu vực nội đô, mà còn hướng đến phát triển một hệ sinh thái giao thông bền vững, hiện đại và thân thiện với môi trường.

Theo thông tin từ UBND TP.HCM, kế hoạch chuyển đổi sẽ được hoàn tất vào tháng 6 để lấy ý kiến chuyên gia và các bên liên quan, sau đó công bố lộ trình chi tiết vào tháng 7. Trước mắt, thành phố đã tiến hành khảo sát thực địa nhằm đánh giá nhu cầu, chọn địa điểm lắp đặt trạm sạc điện và bố trí điểm dừng nghỉ cho đội ngũ tài xế.

Giao thông công nghệ là mũi nhọn cần xanh hóa

Hiện TP.HCM là địa bàn hoạt động chính của nhiều nền tảng gọi xe và giao hàng lớn như Grab, Gojek, Be, ShopeeFood, Ahamove, J&T Express, Viettel Post và VNPost. Chỉ duy nhất Xanh SM đang khai thác đội xe hoàn toàn bằng điện. Phần lớn tài xế còn lại vẫn sử dụng xe xăng, do chi phí đầu tư ban đầu cho xe điện vẫn là rào cản lớn.

Việc chuyển đổi hơn 400.000 phương tiện của lực lượng giao thông công nghệ không chỉ giảm tải cho môi trường mà còn góp phần quan trọng vào chiến lược giảm phát thải CO₂, giảm tiếng ồn đô thị và nâng cao chất lượng không khí – những yếu tố đang gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe cộng đồng và hình ảnh của một thành phố đang hướng đến chuẩn mực đô thị thông minh.

Hợp tác công và tư thúc đẩy chuyển đổi xanh

Để hiện thực hóa kế hoạch này, chính quyền thành phố đã phối hợp với các doanh nghiệp công nghệ và sản xuất xe điện như Vingroup và Selex Motors nhằm khảo sát hiện trạng, đồng thời đề xuất các mô hình hỗ trợ tài xế chuyển đổi phương tiện. Trong đó, Vingroup được ghi nhận là đối tác chủ lực, hỗ trợ khảo sát lộ trình chuyển đổi cho khoảng 400.000 xe máy xăng sang xe điện.

Một trong các mô hình đang được nghiên cứu là thuê xe kèm pin theo tháng với chi phí dao động từ 1,3 triệu đến hơn 4 triệu đồng tùy theo nhu cầu và tần suất sử dụng. Ngoài ra, mô hình đổi pin nhanh thay vì chờ sạc truyền thống cũng được khuyến khích triển khai nhằm tiết kiệm thời gian, tăng năng suất làm việc cho tài xế công nghệ.

Cần cơ chế hỗ trợ dài hạn và hạ tầng đồng bộ

Tuy được đánh giá là bước đi mang tính đột phá, nhưng việc chuyển đổi số lượng lớn xe máy sang xe điện trong thời gian ngắn sẽ đối mặt với nhiều thách thức. Thứ nhất là chi phí đầu tư ban đầu cho phương tiện điện vẫn cao so với thu nhập trung bình của tài xế công nghệ. Thứ hai là thói quen sử dụng xe xăng đã ăn sâu trong tâm lý người dùng. Cuối cùng, hệ thống trạm sạc và hạ tầng năng lượng tại TP.HCM hiện chưa đủ đáp ứng cho một cuộc chuyển đổi quy mô lớn.

Để giải quyết những vấn đề này, TP.HCM đang xây dựng đề án hỗ trợ tài chính như cho vay ưu đãi, miễn giảm thuế hoặc trợ giá thuê xe điện cho người tham gia chương trình. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp vận hành nền tảng gọi xe cũng bày tỏ mong muốn được đồng hành, nhưng nhấn mạnh sự cần thiết của chính sách nhất quán và đầu tư hạ tầng từ phía Nhà nước.

Gắn với chiến lược phát triển bền vững toàn diện

Kế hoạch chuyển đổi xe máy công nghệ sang xe điện là một phần trong chiến lược chuyển đổi xanh tổng thể mà TP.HCM đang triển khai. Bên cạnh việc phát triển hệ sinh thái giao thông không phát thải, thành phố còn thực hiện các đề án “Vì một Cần Giờ xanh”, “Vì một Côn Đảo xanh”, chương trình chia sẻ phương tiện như bike-sharing và car-sharing, đồng thời nâng cấp hệ thống quan trắc môi trường và kiểm soát khí thải xe cá nhân.

Một ban chỉ đạo cấp thành phố sẽ được thành lập để giám sát và điều phối tiến độ chuyển đổi xanh, với sự tham gia của tổ công tác thường trực dưới quyền điều hành trực tiếp của Chủ tịch UBND TP.HCM. Đây là bước đi nhằm đảm bảo sự đồng bộ trong các chính sách, cũng như tạo cơ chế phản hồi và điều chỉnh linh hoạt trong quá trình triển khai.

Hướng tới hình mẫu đô thị thông minh và không phát thải

Việc chuyển đổi 400.000 xe máy công nghệ sang xe điện không chỉ là một giải pháp giao thông, mà còn là biểu tượng cho quyết tâm của TP.HCM trong việc xây dựng một thành phố xanh – sạch – thông minh, giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và hướng đến mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050 theo cam kết quốc gia tại COP26.

Bên cạnh tác động tích cực đến môi trường, nếu được triển khai hiệu quả, chương trình này còn mở ra cơ hội phát triển ngành công nghiệp xe điện trong nước, tạo việc làm mới trong lĩnh vực pin, sạc và bảo trì phương tiện điện. Đồng thời, người lao động trong lĩnh vực giao hàng và gọi xe công nghệ cũng sẽ được hưởng lợi từ chi phí vận hành thấp hơn, độ bền xe cao hơn và khả năng tiếp cận các mô hình thuê linh hoạt.