Thương hiệu tích cực, tiêu dùng bền vững là xu hướng không thể đảo ngược

Trong bối cảnh toàn cầu đang đối mặt với những thách thức môi trường ngày càng lớn, khái niệm về tiêu dùng đã thay đổi sâu sắc. Giờ đây, người tiêu dùng không chỉ quan tâm đến chất lượng hay giá cả, mà còn đặt yếu tố bền vững lên hàng đầu trong các quyết định mua sắm của mình. Đây là lúc các thương hiệu cần chủ động chuyển mình, không chỉ để thích nghi mà còn để trở thành một thương hiệu dẫn dắt bền vững, định hình tương lai tiêu dùng.

Người tiêu dùng Việt tiên phong trong lối sống “xanh”

Theo nghiên cứu Consumer Outlook and Expectation 2024 tại Việt Nam từ NielsenIQ, 16% người tiêu dùng Việt coi tương lai bền vững là một trong những yếu tố quan trọng trong lối sống và các quyết định tiêu dùng dài hạn của họ. Con số này còn cao hơn nữa ở cấp độ ngắn hạn, với 24% người tiêu dùng hiện đang chú trọng đến lối sống bền vững trong các kế hoạch gần nhất. Điều này cho thấy ý thức về môi trường và trách nhiệm xã hội đang ngày càng thấm sâu vào tư duy của người Việt.

Sự chuyển dịch này không chỉ giới hạn ở mối quan tâm cá nhân. NielsenIQ cũng chỉ ra rằng 82% người tiêu dùng Việt Nam đang tập trung vào việc cải thiện sức khỏe thể chất và hạnh phúc. Điều này đồng nghĩa với việc họ không chỉ tìm kiếm các sản phẩm có lợi cho bản thân mà còn ưu tiên những lựa chọn mang lại giá trị tích cực cho môi trường. Mối liên hệ giữa sức khỏe cá nhân và sức khỏe hành tinh ngày càng rõ ràng, thúc đẩy người tiêu dùng đưa ra các quyết định có ý thức hơn.

Trước đây, người tiêu dùng thường chỉ chú trọng đến các yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống cá nhân như sức khỏe hay tài chính. Tuy nhiên, giờ đây họ đã bắt đầu nhìn nhận tầm quan trọng của các yếu tố bên ngoài như gia tăng trải nghiệm mua sắm, đạo đức kinh doanh và trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp. Nhu cầu tiêu dùng xanh tại Việt Nam đã tăng bình quân 15% mỗi năm trong giai đoạn 2021-2023, theo số liệu khảo sát của Bộ Công Thương. Đáng chú ý, hơn 72% người tiêu dùng Việt Nam sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho sản phẩm xanh, thể hiện nhận thức và quan tâm ngày càng lớn đối với việc bảo vệ sức khỏe và môi trường. Người tiêu dùng đang dần quay lưng với các doanh nghiệp gây ô nhiễm, lãng phí tài nguyên hoặc có tác động tiêu cực đến môi trường, cộng đồng.

Khuyến khích tiêu dùng xanh là cơ hội và thách thức cho thương hiệu và doanh nghiệp

Đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng, nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam đã chủ động triển khai các chương trình khuyến khích tiêu dùng xanh. Các sáng kiến này bao gồm việc giảm thiểu nhựa dùng một lần, hạn chế sử dụng túi nilon, thay vào đó là túi giấy hoặc túi tái sử dụng. Các siêu thị lớn cũng tiên phong khuyến khích người dân tái sử dụng túi, tích điểm cho khách hàng không dùng túi nilon, hoặc thậm chí sử dụng lá chuối để gói thực phẩm thay vì túi nhựa. Xu hướng này không chỉ dừng lại ở bao bì mà còn thúc đẩy các doanh nghiệp sản xuất tạo ra các sản phẩm thay thế từ nguyên liệu thân thiện với môi trường, như ống hút làm từ tre hoặc giấy.

Theo nhận định của các chuyên gia, sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng này vừa là cơ hội, vừa là thách thức đối với các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh. Để thu hút người tiêu dùng, doanh nghiệp cần sản xuất và cung ứng hàng hóa theo các tiêu chí xanh, sạch, và minh bạch thông tin sản phẩm. Nhiều doanh nghiệp đã chọn hướng kinh doanh “xanh, sạch” làm lợi thế cạnh tranh, đầu tư bài bản công nghệ và trang thiết bị để cải tiến quy trình, hướng tới sản xuất xanh, giảm phát thải, và đạt mục tiêu Net Zero.

Tuy nhiên, đại diện NielsenIQ Việt Nam cũng chỉ ra rằng các doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ gặp nhiều thách thức trong quá trình chuyển đổi kép hướng đến tương lai bền vững. Một trong những rào cản lớn nhất là việc tiếp cận công nghệ cần thiết để triển khai các giải pháp bền vững, dẫn đến việc không thể tận dụng lợi ích từ các đổi mới công nghệ. Thêm vào đó, chi phí sản xuất tăng cao là một rào cản đáng kể; việc áp dụng các phương pháp sản xuất bền vững thường yêu cầu đầu tư ban đầu lớn, làm tăng chi phí hoạt động. Doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng phải đối mặt với sự phức tạp trong việc nhận diện vấn đề quan trọng; do thiếu nguồn lực và chuyên môn, nhiều doanh nghiệp không thể xác định chính xác đâu là yếu tố cần tập trung để tối ưu hóa hiệu suất bền vững.

Mặc dù vậy, với những thương hiệu tích cực, chủ động xanh hóa, việc áp dụng chiến lược sản xuất bền vững đã mang lại những lợi ích kinh doanh đáng kể. Các doanh nghiệp này không chỉ ghi nhận sự gia tăng lòng trung thành từ khách hàng mà còn được ủng hộ mạnh mẽ nhờ đáp ứng kỳ vọng của người tiêu dùng. Đây là minh chứng rõ ràng cho vai trò của thương hiệu dẫn dắt bền vững trong việc tạo ra giá trị kép: cho doanh nghiệp và cho xã hội.

Chất lượng sản phẩm và trải nghiệm độc đáo là yếu tố then chốt để giữ chân khách hàng

Trong năm qua, hành vi tiêu dùng tại Việt Nam đang trải qua những thay đổi sâu sắc. Người tiêu dùng phải thích nghi với các phương thức mua sắm mới để đảm bảo chất lượng cuộc sống mà không vượt quá khả năng tài chính. Sự phát triển của công nghệ không chỉ giúp thương mại điện tử trở thành động lực chính mà còn thúc đẩy các mô hình như mua sắm đa kênh (omnichannel), nơi người tiêu dùng có thể kết hợp giữa mua hàng trực tuyến và tại cửa hàng.

Báo cáo từ AppotaPay chỉ ra 25% người tiêu dùng mua sắm online để dự trữ hàng hóa và 21% mua để đáp ứng nhu cầu ngay lập tức, cho thấy sự kết hợp giữa thương mại điện tử và bán lẻ truyền thống ngày càng quan trọng. Trong bối cảnh đó, đâu là động lực khiến người tiêu dùng trung thành với thương hiệu? Nghiên cứu cho thấy chất lượng sản phẩm là yếu tố quyết định hàng đầu. Gần 70% người tiêu dùng sẵn sàng thay đổi thương hiệu nếu phát hiện ra một sản phẩm có chất lượng (độ bền, tính thẩm mỹ, tính bền vững, hiệu suất năng lượng, danh tiếng của thương hiệu) vượt trội hơn. Điều này khẳng định rằng, dù xu hướng xanh có mạnh mẽ đến đâu, chất lượng vẫn là yếu tố không thể thiếu.

Bên cạnh đó, những biến đổi trong lối sống, tình hình tài chính và dịch vụ chăm sóc khách hàng cũng ảnh hưởng đáng kể đến quyết định mua hàng. Việc tạo ra những trải nghiệm khách hàng độc đáo và ý nghĩa đang trở thành yếu tố cạnh tranh quan trọng. Nghiên cứu cho thấy, những hình thức cá nhân hóa như khuyến nghị sản phẩm dựa trên dữ liệu, tiếp thị qua tin nhắn cá nhân và bao bì cá nhân hóa (thiệp cảm ơn) đang ngày càng thu hút sự quan tâm của người tiêu dùng. Khi được thực hiện một cách tinh tế, các hoạt động này có thể tạo ra cảm giác đặc biệt và thúc đẩy khách hàng tăng cường tương tác với thương hiệu. Tóm lại, trong kỷ nguyên tiêu dùng bền vững, các thương hiệu không chỉ cần sản xuất sản phẩm xanh mà còn phải xây dựng chiến lược toàn diện để dẫn dắt người tiêu dùng vào lối sống có trách nhiệm. Sự chủ động này không chỉ là lời cam kết mà còn là chìa khóa để tạo dựng giá trị và duy trì vị thế cạnh tranh lâu dài trên thị trường.