Tài chính, Tín dụng xanh mở lối cho doanh nghiệp khởi nghiệp bền vững

Khởi nghiệp xanh đang trở thành xu hướng tất yếu trong bối cảnh toàn cầu hướng đến phát triển bền vững và giảm thiểu tác động tiêu cực lên môi trường. Tuy nhiên, một trong những rào cản lớn nhất mà các doanh nghiệp khởi nghiệp xanh phải đối mặt chính là khả năng tiếp cận nguồn vốn, tín dụng xanh để có thể phát triển bền vững. Việc thúc đẩy các chính sách hỗ trợ tài chính, tạo điều kiện cho các dự án khởi nghiệp tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi, quỹ đầu tư xanh và tín dụng xanh sẽ là chìa khóa quan trọng để phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp thân thiện với môi trường.

Khởi Nghiệp Xanh: Xu Hướng Mới Trong Phát Triển Bền Vững

Sự gia tăng của các mô hình khởi nghiệp xanh không chỉ mang lại lợi ích về kinh tế mà còn góp phần quan trọng trong việc giảm thiểu tác động của sản xuất và tiêu dùng đối với môi trường. Tại Diễn đàn Mekong Startup 2024, nhiều doanh nghiệp đã chia sẻ về cách họ đang đổi mới mô hình sản xuất theo hướng bền vững.

Ông Huỳnh Lê Ngọc Viễn, Giám đốc Phát triển Kinh doanh Công ty TNHH Nông Trại 123, nhấn mạnh rằng doanh nghiệp không chỉ tập trung vào lợi nhuận mà còn hướng đến nông nghiệp tuần hoàn, tận dụng phế phẩm để giảm thiểu rác thải. Từ vỏ trấu, vỏ sầu riêng, vỏ cam cho đến đầu tôm, tất cả đều có thể tái chế thành phân bón hữu cơ, than sinh học hoặc sản phẩm hữu cơ thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, việc triển khai những sáng kiến này đòi hỏi nguồn lực tài chính mạnh, điều mà các doanh nghiệp khởi nghiệp còn gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận.

Cùng quan điểm đó, bà Cao Thị Cẩm Nhung, Giám đốc Công ty Công nghệ Thực phẩm sáng tạo (Lemit Foods), cho biết doanh nghiệp của bà tập trung vào tận dụng nguồn nguyên liệu nông sản sẵn có tại địa phương để sản xuất thực phẩm chế biến giá trị cao. Nhưng để mở rộng quy mô, các doanh nghiệp như Lemit Foods cần tiếp cận các chính sách tài chính xanh, quỹ đầu tư ưu đãi và hỗ trợ từ chính phủ nhằm giảm bớt gánh nặng chi phí đầu tư.

Thách Thức Lớn Nhất: Tiếp Cận Tài Chính Xanh Vẫn Còn Hạn Chế

Mặc dù Chính phủ và các tổ chức tài chính đã có những bước đi tích cực trong việc phát triển tín dụng xanh và quỹ đầu tư bền vững, nhưng thực tế cho thấy các doanh nghiệp khởi nghiệp vẫn gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn này.

Nguyên nhân chính đến từ việc:

• Các ngân hàng thương mại chưa có nhiều sản phẩm tín dụng xanh dành riêng cho doanh nghiệp khởi nghiệp, trong khi đó, các quỹ đầu tư xanh quốc tế lại yêu cầu tiêu chuẩn cao, khó đáp ứng.
• Thủ tục và điều kiện tiếp cận quỹ hỗ trợ còn phức tạp, đòi hỏi doanh nghiệp phải có kế hoạch tài chính chặt chẽ, báo cáo minh bạch về tác động môi trường, điều mà các startup còn hạn chế.
• Rủi ro từ các mô hình kinh doanh xanh chưa có tiền lệ, khiến các tổ chức tài chính còn e dè khi phê duyệt khoản vay hoặc đầu tư vào những dự án đổi mới sáng tạo xanh.

Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, dù dư nợ tín dụng xanh đã tăng trưởng trung bình 22%/năm trong giai đoạn 2017 – 2023, nhưng vẫn chỉ chiếm khoảng 4,5% tổng dư nợ toàn nền kinh tế. Điều này cho thấy sự phát triển của tài chính xanh vẫn chưa theo kịp nhu cầu của thị trường.

Giải Pháp: Hình Thành Các Trung Tâm Hỗ Trợ Và Quỹ Đầu Tư Xanh

Để khắc phục rào cản về vốn, nhiều chuyên gia đề xuất thành lập các trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp xanh, nơi cung cấp dịch vụ tư vấn tài chính, đào tạo kỹ năng quản lý vốn và hỗ trợ tiếp cận các nguồn quỹ đầu tư xanh. Các trung tâm này có thể đóng vai trò trung gian kết nối giữa doanh nghiệp khởi nghiệp và các tổ chức tài chính, nhà đầu tư trong nước và quốc tế.

Bên cạnh đó, các ngân hàng và tổ chức tín dụng cần thiết kế các gói sản phẩm tín dụng xanh phù hợp với quy mô và đặc thù của doanh nghiệp khởi nghiệp, chẳng hạn như:

• Các khoản vay ưu đãi lãi suất thấp dành riêng cho startup có mô hình kinh doanh bền vững.
• Chương trình bảo lãnh tín dụng xanh từ Chính phủ giúp doanh nghiệp giảm rủi ro khi vay vốn.
• Quỹ đầu tư chuyên biệt cho startup xanh, thu hút sự tham gia của các quỹ đầu tư mạo hiểm, tổ chức phi lợi nhuận và doanh nghiệp lớn quan tâm đến phát triển bền vững.

Tín Dụng Xanh – Động Lực Thúc Đẩy Kinh Tế Tuần Hoàn

Việc thúc đẩy tín dụng xanh và hỗ trợ tài chính xanh không chỉ giúp các startup vượt qua rào cản tài chính mà còn tạo động lực cho nền kinh tế tuần hoàn phát triển mạnh mẽ.

Bà Nhung từ Lemit Foods cho biết nếu có chính sách hỗ trợ tài chính mạnh mẽ hơn, doanh nghiệp có thể đẩy nhanh quá trình nghiên cứu và phát triển sản phẩm, mở rộng sản xuất và gia tăng giá trị cho ngành nông sản Việt Nam.

Cùng với đó, các doanh nghiệp du lịch xanh cũng cần được hỗ trợ để phát triển mô hình du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái bền vững, kết hợp với bảo tồn tài nguyên thiên nhiên.

Việc các chính sách tín dụng xanh đi vào thực tế sẽ giúp doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, tạo ra nhiều sản phẩm xanh hơn và gia tăng tính cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Hướng Đi Tương Lai: Đưa Khởi Nghiệp Xanh Thành Động Lực Phát Triển Kinh Tế

Khởi nghiệp xanh không chỉ là một xu hướng mà còn là chìa khóa quan trọng để Việt Nam đạt được các mục tiêu phát triển bền vững. Việc thúc đẩy các chính sách hỗ trợ tài chính xanh, tín dụng ưu đãi và quỹ đầu tư xanh sẽ tạo điều kiện để doanh nghiệp khởi nghiệp phát triển mạnh mẽ hơn.

Trong tương lai, khi hệ thống quản lý tài chính xanh và khung pháp lý ngày càng hoàn thiện, Việt Nam sẽ có cơ hội trở thành trung tâm khởi nghiệp xanh hàng đầu Đông Nam Á, thu hút nguồn vốn đầu tư quốc tế và tạo ra một hệ sinh thái khởi nghiệp bền vững, hiệu quả.

Các doanh nghiệp khởi nghiệp cần chủ động tiếp cận các chương trình hỗ trợ, đầu tư vào đổi mới sáng tạo xanh và xây dựng mô hình kinh doanh phù hợp để tận dụng cơ hội từ các xu hướng tài chính xanh đang ngày càng phát triển. Chính phủ, tổ chức tài chính và cộng đồng doanh nghiệp cần cùng chung tay tạo điều kiện thuận lợi để khởi nghiệp xanh không chỉ là một lựa chọn, mà trở thành một động lực tăng trưởng kinh tế bền vững cho Việt Nam trong tương lai.